Grafisch kunstenares Fré Cohen, wier werk tot en met 26 april 2023 in Museum Sjoel Elburg is te zien, was Joods en vreesde voor haar leven toen Nederland door Nazi-Duitsland werd bezet. Eind 1942 dook de Amsterdamse Fré onder bij Rie Keesje-Hillebregt en haar gezin op Schoolstraat 53 te Diemen.

Fré kende Rie al sinds haar jeugd toen ze samen in de socialistische jeugdbeweging AJC zaten. Voorjaar 1943 verliet ze dit adres, omdat ze werd bespied. Fré Cohen schreef en tekende tijdens haar onderduik bij Rie Keesje-Hillebregt op 1 maart 1943 in de poesiealbums van Rie’s tweelingdochters Yvonne en Elvire (zie bijgaande foto’s).

Poesiealbums
Bij de voorbereiding van de tentoonstelling ‘Fré Cohen, grafisch kunstenares’ werd geprobeerd de albums in bruikleen te krijgen, wat niet lukte. Zaterdag 1 april kwam Nils Eeltink, de zoon van Yvonne Hillebregt, de tentoonstelling bekijken. Hij had een werk van Fré Cohen mee uit familiebezit (tekening van de tweeling). Het filmpje dat bij de tentoonstelling is te zien, raakte hem bijzonder, vertelt hij. ‘Ik ontmoette op de film mijn oma Rie, zoals ze in mijn herinnering is blijven voortleven.’Rie Keesje is begin jaren negentig van de vorige eeuw overleden.

‘Mijn oma en mijn moeder spraken niet over de oorlog’
Bij het bezoek was ook Ronald van Gelder die bijgaand artikel (vanaf pagina 7) over deze onderduik schreef. Dit artikel werd gepubliceerd in nummer 1-2020 van ‘Historische Kring Diemen’. Ronald van Gelder zette Nils Eeltink op het spoor over de onderduikers op Schoolstraat 53 in Diemen. ‘Mijn oma en mijn moeder spraken niet over de oorlog’, vertelt Nils Eeltink (1958). ‘Ik weet er dus weinig van.’

Grootvader
Dankzij Ronald van Gelder kwam Nils Eeltink echter wel meer te weten over zijn opa, de man van Rie. Opa Keesje was Joods en wilde zijn vrouw en kinderen niet in gevaar brengen toen de Duitsers Nederland binnenvielen – hij vluchtte op een bootje naar Engeland en vandaar naar het toenmalige Nederlands-Indië. ‘Maar daar liep hij helaas in de armen van de Japanse bezetter. Hij werd gevangen en tewerkgesteld aan de Birma-spoorweg. Hij overleefde echter de barre omstandigheden en keerde in 1942 terug in het nog bezette Nederland – waar hij kort na aankomst overleed.’ Nils Eeltink zet zijn verdere speurtocht naar zijn familie en de onderduikperiode voort.