De redactie van NPO Radio 5 maakte een uitstapje op de Veluwe en was te vinden bij Museum Sjoel Elburg. Daar zijn tot 2 september de negen werken te vinden die Jeroen Krabbé maakte over zijn opa. ‘De ondergang van Abraham Reiss’ is het persoonlijkste verhaal dat Krabbé ooit maakte.
De aanleiding voor het schilderen van de negen werken over zijn grootvader was voor Jeroen Krabbé het proces-Demjanjuk in München (2009-2011), waar Demjanjuk als een van de bewakers van Sobibor terechtstond. Op dat moment kwam het bij Jeroen Krabbé enorm naar boven dat hij iets over zijn grootvader wilde maken. ‘Ik moest iets doen met al die vermoorde familieleden van me.’
Lijdensweg
Krabbé had veel foto’s uit een album van zijn moeder over haar vader, Abraham Reiss. Gecombineerd met talloos ander materiaal besloot hij de lijdensweg van Abraham Reiss in beeldtaal vast te leggen. Ook dat was moeilijk, want welke periodes uit het leven van je opa kies je? ‘Ik besloot zijn lijdensweg te schilderen; niet dat dat zomaar kan, want welk moment neem je, en wat neem je en waarom? Daarom heb ik lang niet kunnen slapen. Ik vond het heel moeilijk hoe ik hem moest laten zien. Ik heb de schilderijen in een soort angstdroom binnen vijf maanden gemaakt, in mijn eentje, ik vertelde niemand waar ik mee bezig was. En ik was er totaal zwaar depressief van geworden.’
Krabbé noemt de negen monumentale schilderijen ‘statiën’, bepaalde gedeelten uit het leven van zijn opa, die zo leuke en geliefde man uit Amsterdam, die op 6 juli 1943 in Westerbork op transport werd gezet naar Sobibor en daar op 9 juli 1943 na aankomst van de trein met 2300 Joden werd vermoord.
Indrukwekkend
‘De ondergang van Abraham Reiss’ is te zien tot en met 2 september 2023 in Museum Sjoel Elburg. ‘In Elburg is eigenlijk te weinig ruimte, maar ze hebben een oplossing gevonden voor de negen grote werken in dit sympathieke, schitterende museumpje. Je loopt als het ware door de schilderijen heen, beter gezegd, je loopt er vlak langs en je staat er met je neus bovenop en dat maakt het indrukwekkend’, aldus de kunstenaar. Zo komt ‘De ondergang van Abraham Reiss’ in de kleine ruimte van de voormalige synagoge op grootse wijze tot zijn recht.’
Klik hier voor het volledige fragment.