Museum Sjoel Elburg bestaat vijftien jaar. Onze eerste jubileumtentoonstelling is ‘Fré Cohen, grafisch kunstenares’, te zien tot en met 29 april 2023. De Joods-Nederlandse Fré Cohen wordt gerekend tot een van de belangrijkste vooroorlogse grafisch kunstenaars. Wie was zij? In dit verhaal wordt één aspect van haar belicht: het socialisme.

De opkomende arbeidersbeweging aan het begin van de twintigste eeuw vormde het leven van Frederika Sophia Cohen. Ze wordt op 11 augustus 1903 in Amsterdam geboren en groeit op in een hecht arbeidersgezin. Haar beide ouders werken in de diamantbewerkingssector. De werknemers in de diamantindustrie waren zeer goed georganiseerd. De Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond (ANDB) was de verreweg belangrijkste vakbond van de voornamelijk Joodse diamantbewerkers in Amsterdam en de ouders van Fré waren hier lid van. De bond werd opgericht in 1894 door onder meer Henri Polak (1868-1940) en Jan van Zutphen (1863-1958).

‘Rode familie’
De sociale dimensie die je bij de ANDB aantreft, vind je terug bij Fré Cohen. Fré Cohen draagt de idealen van de opkomende arbeidersbeweging hoog in het vaandel. Zelf was ze vanaf het begin lid van de Arbeiders Jeugd Centrale (ACP), de socialistische jeugdbeweging. Deze organisatie had grote invloed op haar ontwikkeling als grafisch kunstenares. Bijna heel haar leven verzorgde ze drukwerk voor de AJC en voor andere socialistische organisaties en vakbonden, de ‘rode familie’. Op de expositie in ons museum is het ‘rode’ werk van Fré Cohen te zien, zoals onder meer het omslag ‘Achter de Vaandels, uit 1923.

Boek
Fré Cohen (1903-1943) was één van de meest vooraanstaande vormgevers van de Amsterdamse School. Haar werk is enorm veelzijdig. In haar boekomslagen, ex librissen, schilderijen, tekeningen, lithografieën en houtsnedes zien we hoe ze de vormentaal van de Amsterdamse School naar haar eigen hand zette. Haar ontwerpen, waarmee ze schoonheid beschikbaar wilde maken voor iedereen, dragen ook de idealen van de Amsterdamse School. Het rijkelijk geïllustreerde boek ‘Fré Cohen. Vorm en idealen van de Amsterdamse School’ geeft een overzicht van haar leven en werk en toont Fré Cohen in al haar verschillende gedaantes, bovenal als uitzonderlijk getalenteerd kunstenaar. Verkrijgbaar in de museumwinkel van Museum Sjoel Elburg.

Fré Cohen. Vorm en idealen van de Amsterdamse School, door Ginger van den Akker, Ton Heijdra en Frits de Klerk; uitg. Museum Het Schip, 2021; 204 blz.; € 27,50
Klik hier voor alle informatie over de tentoonstelling in Museum Sjoel Elburg.