Eén Joods meisje uit Elburg in nieuwe boek In Memoriam

Elburg, 10 februari 2012 – Het Joodse meisje Gerda Steinhauer (1933-1942) is het enige kind uit Elburg dat met foto staat afgebeeld in het onlangs verschenen boek In Memoriam. Daarin staan alle namen van de 17.964 Joodse, Roma en Sinti kinderen die door de nazi’s werden gedeporteerd. Over dit boek is nu een tentoonstelling in het Amsterdamse stadsarchief. Van slechts 2.900 kinderen is een foto achterhaald. Het levensverhaal van Gerda is te zien in museum Sjoel Elburg.

Ongeveer twee jaar geleden heeft de afdeling Historisch archief van museum Sjoel Elburg het verhaal en de foto van Gerda Steinhauer opgestuurd naar de redactie van het project In Memoriam. De foto is in het boek In Memoriam en de tentoonstelling opgenomen net als het (korte) levensverhaal van Gerda.

Gerda Steinhauer en haar ouders zaten in het eerste transport vanuit Westerbork. Deze trein vertrok op 15 juli 1942 met 1137 mensen naar Auschwitz. Elburg had een vergrijsde Joodse gemeenschap. Gerda is het enige kind in Elburg (onder de 18 jaar) die in de vernietigingskampen is vermoord.

Het levensverhaal van de familie Steinhauer

In oktober 1938 arriveerde het Oostenrijkse gezin Steinhauer in Elburg. Dit Joodse gezin was  gevlucht omdat de situatie in Oostenrijk voor hen zeer gevaarlijk werd. In Elburg woonde Anna Schapira, de zuster van Leontine Steinhauer-Schapira.  De familie Steinhauer vond tijdelijk onderdak bij de familie Förster aan de Jufferenstraat 10 te Elburg. In januari 1939 verhuisden de Steinhauers naar de bovenverdieping van het pand Bloemstraat 24.

Jozeph Steinhauer was geboren op 24 december 1905 te Wenen.  Zijn ouders waren Jacob Steinhauer en Amalia Ehrenhaft. Leontine Schapira zag het eerste levenslicht op 3 mei 1910 te Monasterzyska in Galicië. Jozeph Steinhauer (schoenmaker) en Leontine Schapira trouwden op 14 augustus 1932 te Wenen. Daar kreeg het jonge paar op 6 juni 1933 een dochter Gerda (in Elburg stond zij bekend onder de naam Kitty).

Na de Duitse inval verhuisde het gezin Steinhauer op 27 mei 1940 van Elburg naar de Amsterdam (Nieuwe Herengracht 32; later Rijnstraat 12 II) in de veronderstelling in de grote stad veiliger te zijn. Daar werden ze al bij één van de eerste razzia’s in 1942 opgepakt en gedeporteerd naar het vernietigingskamp Auschwitz. Leontine Steinhauer-Schapira en haar dochtertje Gerda werden op 17 juli 1942 vergast. Jozeph Steinhauer werd op 30 september 1942 vermoord.

In de Namenlijst van de website www.sjoelelburg.nl staan alle namen en voor zover achterhaald ook de foto’s van de Elburgse Joden die in de oorlog zijn vermoord en die de oorlog wisten te overleven.