Dinsdag t/m zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur geopend

Elburg – Bas Backerlaan 8 – C. Wulfsen

Joop Cohen duikt in augustus 1942 onder in zijn woonplaats bij zijn vriend Cozijn Wulfsen op Bas Backerlaan 8.

Joop is geboren en getogen in Elburg en runt een slagerij op de hoek Beekstraat/Bloemstraat. In 1940 komt Sophie Northeimer bij hem in huis als huishoudster en verzorgster van zijn moeder Sara Cohen-van Hamberg. Sara maakt zich ongerust over wat er in Duitsland gebeurt. Ze vertrouwt Adolf Hitler niet en heeft de Nederlandse vertaling van Mein Kampf gekocht om zich op te hoogte te stellen van zijn ideeën over ras en politiek.

Als de oorlog uitbreekt probeert Joop met een aantal joodse stadsgenoten naar Engeland te vluchten. De vissers Hannes aan ’t Goor en Willem Smit brengen hen met hun botters naar Enkhuizen. Het is te laat. Vertrek vanuit IJmuiden naar Engeland is niet meer mogelijk. Teleurgesteld keren ze terug naar Elburg.

Op 15 april 1942 sterft Sara. Joop krijgt in augustus van dat jaar een oproep om zich te melden bij het Arbeidsbureau in Zwolle voor tewerkstelling in het joodse werkkamp in Sintjohannesga in Friesland. Hij stapt op 16 augustus samen met vijf joodse stadsgenoten op de Vischmarkt in de lijnbus richting Zwolle. In Wezep houdt hij het voor gezien en gaat terug naar Elburg. Eerst verblijft hij enkele nachten bij Barend Bosman in de Schapesteeg, maar al snel duikt hij onder bij zijn vriend Cozijn Wulsen in de Bas Backerlaan. Onder de voorkamer in een grote kelder wordt een schuilplaats gemaakt.

Na de komst van Joop is bij Cozijn de buitendeur altijd op slot. Bezoekers moeten zich eerst melden. Dat geeft Joop tijd om naar een ander vertrek te gaan. In Elburg kent iedereen iedereen en er moet voorkomen worden dat er praatjes over zijn verblijf bij Cozijn de ronde gaan doen.

Na enkele maanden wordt het te gevaarlijk bij Cozijn. Joop vertrekt naar Hendrik Westerink en zijn zus Trijntje op Westerwalstraat 33.

Daar overleeft hij de oorlog. Sophie Northeimer is ondergedoken bij Helmich van de Weg aan de Zuiderzeestraatweg in Oldebroek. Ook zij overleeft de oorlog.

Bronnen:

  • Norel, Willem van, Joods leven in Elburg (Wezep 2014)
  • Gurie Miccolis-van de Weg