Dinsdag t/m zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur geopend

Elburg – Van Kinsbergenstraat 8 – H.J. Dijkslag

Bij de bevrijding van Elburg verblijft het uit Amsterdam afkomstige joodse echtpaar Jonas (1-3-1877) en Esther (1-4-1884) Wallage-Stijsel bij de familie H.J. Dijkslag, Van Kinsbergenstraat 8 in Elburg. Wanneer de Wallages bij Dijkslag zijn ondergedoken is (nog) niet bekend.

Alle acht kinderen uit het eerste huwelijk van Jonas Wallage hebben de oorlog niet overleefd. Zeven kinderen, vijf schoonkinderen en elf kleinkinderen zijn door de nazi's vermoord. Dochter Alie Keizer-Wallage en haar echtgenoot Aron Keizer zijn op de Doornspijker Heide door het Oldebroekse verzet geliquideerd. Ze hielden zich niet aan de afspraken die hun onderduikgever Albert Fidder, Feithenhofsweg 7 met hen gemaakt had. Ze vertikten het om binnen te blijven en werden regelmatig op het matje geroepen. Aron Keizer pikte dat niet: hij dreigde joodse onderduikadressen te verraden als hij zijn zin niet kreeg. De spanning aan de Feithenhofsweg liep op en de angst dat andere joodse onderduikers in Oldebroek gevaar liepen nam toe. Ten einde raad nam Albert Fidder contact op met de leiding van het verzet. Na veel wikken en wegen besloten Otto Veening en Hendrik Boeve tot liquidatie van het echtpaar. De executie vond plaats op de Doornspijker Heide. Hendrik Boeve zei hierover na de oorlog: ‘Later ga je natuurlijk afvragen: was dat nu nodig geweest, was er echt geen andere oplossing? Maar dat is nakaarten. Toen de beslissing werd genomen was het noodweer. Honderden mensenlevens stonden op het spel’. Boeve en Veening hebben na de oorlog de liquidatie voorgelegd aan de Politieke Opsporingsdienst in Harderwijk. Deze dienst is niet tot vervolging over gegaan. De beide dochters van Aron en Aaltje Keizer-Wallage overleven de oorlog.

Bronnen:

- Centraal Registratiebureau voor Joden, supplement A2, Collectie United Holocaust Memorial Museum (Dutch Survivor Lists) te Washington

- Visser, A., ‘Contacten met de L.O. te Oldebroek’ en ‘Belevenissen met joodse onderduikers’ in: Oldebroek in oorlogstijd. Schuilplaats voor vreemdelingen  (Wezep 1995)

- Pijkeren, Gerard van, Verzet & Gezag. Een geschiedenis van Oldebroek in de Tweede Wereldoorlog (Ter Aar 2020)

- Digitaal Joods Monument
Familie H.J. Dijkslag