Stichting Synagoge Elburg op zoek naar bronnenmateriaal
Het verhaal van Heintje van Hamberg
Kent u het verhaal van Heintje van Hamberg uit Elburg? Voordat ze door de Duitsers opgehaald werd, zette ze de planten op de plaats en gaf ze deze voldoende water. “Tegen de tijd dat die droog komen te staan, ben ik allang terug”, zei ze. Heintje heeft haar planten nooit teruggezien. Op 21 mei 1943 overleed ze in het vernietigingskamp Sobibor in Polen. Ze was 86 jaar.

In de sjoel Elburg, de voormalige synagoge van Elburg, willen we vanaf begin 2007 niet alleen het verhaal van Heintje vertellen. We willen het verhaal van álle joodse inwoners van Elburg onder de aandacht brengen. Het verhaal van een groep van 72 joden uit de Mediene die in Elburg leefde temidden van een niet-joodse gemeenschap. Een verhaal met een tragisch lot: slechts één van hen keerde als overlevende terug naar Elburg. Een verhaal dat bovendien actueler is dan ooit gezien de felle toon van de huidige integratiedebatten.

Aan dit stuk joodse geschiedenis wordt in geen enkel ander museum aandacht besteed. Een bezoek aan Sjoel Elburg kan daarom een logisch vervolg worden op een bezoek aan het Anne Frank Huis in Amsterdam en het Joods Historisch Museum. Waar deze twee prachtige musea bijna uitsluitend aandacht besteden aan het joodse leven in de stad Amsterdam, toont Sjoel Elburg dat er zo veel meer verhalen te vertellen zijn.

Ondanks het feit dat er al veel bronnenmateriaal beschikbaar is, wil de Stichting Synagoge Elburg iedereen die verhalen kan vertellen over de joodse inwoners van Elburg en de voormalige synagoge, in het bezit is van oude foto’s, dia’s, ansichtkaarten, films of voorwerpen van joodse Elburgers van harte uitnodigen deze beschikbaar te stellen voor de inrichting en het kenniscentrum van Sjoel Elburg. Mocht u in het bezit zijn van dergelijke informatie, kunt u zich richten tot het secretariaat van de Stichting Synagoge Elburg, Jufferenstraat 19, 8081 CP Elburg.

Door de persoonlijke benadering van het verleden, zullen júist voor jongeren de feiten van lang geleden tastbaar worden. De deporaties. Het einde in de gaskamers. Het leed in de kampen. Het zijn geen getallen, het zijn gezichten. Bovendien: hoe werd toén gekeken naar minderheidsgroepen? Hoe leefden joodse en niet-joodse Elburgers naast en met elkaar? Vanuit die kennis willen we een bijdrage leveren aan het huidige integratiedebat en het functioneren van onze pluriforme maatschappij.