Dinsdag t/m zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur geopend

Nunspeet – Pas-Opweg 1 – Boerderij ‘Nieuw Soerel’ – Familie G. Karsten

Isaac de Boer uit Amsterdam en zijn tweede echtgenote Anna Sarfatij duiken eind februari 1943 met dochter Jetty, zoon Max (schuilnaam Jaap), diens vrouw Jopie en hun dochtertje Ellie als pensiongasten onder in boerderij ‘Nieuw Soerel’ bij Gerrit en Jannetje Karsten-Rekers aan de Pas-Opweg te Nunspeet. Karsten en zijn vrouw weten aanvankelijk niet dat hun nieuwe pensiongasten joods zijn. ‘Dat hadden ze wel kunnen vertellen,’ aldus Karsten. Hij vindt het te gevaarlijk zo dicht bij de Eperweg.

In april 1943 wordt een geallieerd vliegtuig boven Nunspeet neergeschoten. Een aantal wrakstukken komt aan het begin van de Pas-Opweg neer. De Duitsers zoeken in de omgeving naar overlevenden. Karsten dringt er bij het verzet op aan dat zijn joodse pensiongasten een ander onderkomen krijgen. Besloten wordt hen naar de zomerhuizen Groot en Klein Idwo in Epe te brengen. Daar zijn op dat moment nog meer joodse onderduikers.

Twee maanden later worden de onderduikers verraden. De familie De Boer vlucht samen met een aantal andere onderduikers richting Nunspeet. De groep verblijft enige dagen in een grote Amerikaanse legertent en in enkele provisorische hutjes bij boerderij ‘Nieuw Soerel’ van Gerrit Karsten. Na enkele weken krijgen ze een nieuwe onderduiklocatie toegewezen ten westen van de Pas-opweg. Ze verblijven daar in een houten keet en een tent. Het is de geboorte van Het Verscholen Dorp. Na de ontdekking van dit dorp, op 29 oktober 1944, duiken Isaac en Anna onder bij Piet van Zoeren in Elburg. Jetty duikt eerst in Elburg onder bij Barend Deetman en daarna bij de familie Kalf in Zwolle. Waar Max, Jopie en Ellie zijn ondergedoken is (nog) niet bekend. De familie De Boer overleeft de oorlog.

Bronnen:

  • Thijssen, Jeroen, Het verscholen dorp. Ondergronds op de Veluwe 1943-1944 (Amsterdam 2020)
  • Visser, A. Het verscholen dorp. Verzet en onderduikers op de Veluwe (Wezep 1984)
  • Arent thoe Boecop, uitgave 59: Oorlogsherinneringen uit Elburg (Ermelo 1995)
  • Website Nederlandse kring voor joodse genealogie: Oorlogsjaren – door Ze’ev Bar