In verband met de tentoonstelling ‘Westerbork / ver weg / dichtbij’ kwam maandag 24 maart 2025 Loco-tv op bezoek bij Museum Sjoel Elburg. Vrijwilligerscoördinator en lid van de stichting Vrienden van Museum Sjoel Elburg Annet Land ontving cameraman Henk Tabois en verslaggeefster Hennie Kolkman. Onderstaand het relaas van Annet Land.

‘Ondanks weinig interview-ervaring, laat staan voor een camera, weet ik als vrijwilligerscoördinator veel meer over onze vrijwilligers en hun werkzaamheden te vertellen dan over onze tentoonstellingen. Uiteraard had ik me ter voorbereiding dan ook ingelezen over Leo Kok (1923-1945) en Jeltje Hoogenkamp (1946), en over onze Joodse stadsgenoten die in de Tweede Wereldoorlog gefaseerd gedeporteerd waren. Maar als je dan voor zo’n camera staat en er allerlei vragen op je worden afgevuurd, dan moet je vooral… improviseren. Oeps! 

Lichtblauw jasje
Daar stond ik dan, in de ontvangsthal van ons museum. Rond de klok van 14.00 uur stapten Henk met zijn cameraspullen, en Hennie met een microfoon nog in haar hand, het museum in. Hartelijk onthaalde ik hen, nadat ze kort daarvoor buiten al opnames hadden gemaakt, waarbij aan ‘de kijkers thuis’ al was uitgelegd welke kant het interview zou opgaan. Nadat Hennie en ik van de lach waren bekomen vanwege onze gemeenschappelijke keuze voor een lichtblauw jasje die middag, werd mij een zendertje en microfoontje in handen geduwd, ‘omdat dat meer bewegingsvrijheid geeft dan een gewone handmicrofoon’, zo legde Henk uit. 

Vraaggesprek
Na nog even een snelle batterijwissel in het zendertje gingen we van start. Henk legde uit hoe hij het graag wilde hebben. Hennie speelde daar meteen kundig op in. Dit hadden ze vaker gedaan, merkte ik wel. We zouden samen in een soort van vraaggesprek naar de tentoonstellingsruimte lopen, en terwijl Hennie de vragen dan voorschotelde, mocht ik die al lopend beantwoorden. Dat het soms even opnieuw moest, was te verwachten. ‘Geen probleem’, zei Henk. Hij zou later alles zo monteren, dat het een mooi geheel zou worden. De ontspannen sfeer waarin het allemaal plaatsvond, was een fijne bijkomstigheid. Zo werd het een goede en leerzame middag voor ons alle drie. 

De urgentie van Westerbork
Tachtig jaar vrijheid geeft natuurlijk prachtig gelegenheid om zo’n tentoonstelling als ‘Westerbork’ voor het voetlicht te halen. Nu anno 2025 de urgentie sterker dan ooit wordt gevoeld om scholieren door middel van Holocausteducatie te vertellen dat vrijheid een ‘werkwoord’ is en zeker geen vanzelfsprekendheid, is het best bijzonder te noemen dat zo’n 1000 scholieren uit de gemeente Elburg onze tentoonstelling over Westerbork de komende tijd in etappes zullen bezoeken. 

Tour van scholieren
Vanuit de campagne Veluwe Remembers 80 gaan leerlingen groepsgewijs na een bezoek aan ons museum de stad in met een speciale audiotour, wandelen dan een stuk van het Westerborkpad en gaan vervolgens met de bus naar Herinneringskamp Westerbork. Zo maken zij op hun eigen niveau kennis met die pikzwarte bladzijde uit onze geschiedenis (ver weg) en leren ze dat vrijheid niet los gezien kan worden van verantwoordelijkheid en solidariteit (dichtbij). Nu er aan veel fronten aan democratische waarden wordt getornd, er nauwelijks nog echt naar elkaar geluisterd wordt en er nog steeds mensen die ‘anders zijn’ worden uitgesloten, zijn woorden als ‘nooit meer is nu’ actueler dan ooit. 

Dank aan Loco-tv
Dank aan Loco-tv dat zij die urgentie met hun reportage onder de aandacht willen brengen. Dank ook aan Veluwe Remembers 80 en alle organisaties die zowel ons museum als het scholierenproject financieel ondersteunen, waaronder gemeente Elburg, Stichting Museumstad Elburg en Provincie Gelderland. Zo kunnen we in 2025 de geschiedenis gebruiken als een spiegel voor de toekomst, waarbij we blijven streven naar een wereld waar vrijheid, gelijkheid en respect voor menselijke waardigheid centraal staan.’

Klik hier voor de uitzending.