Nergens in Nederland is de geschiedenis van de Joden in de mediene (alle Joodse kehillot — gemeenschappen — in Nederland buiten Amsterdam) zo mooi uitgewerkt als in Museum Sjoel Elburg. Maak in ons museum kennis met het dagelijkse leven van Joodse families die vanaf 1700 in Elburg woonden en beluister hun verhalen.

Welkom bij de entree met onze gastheren en gastvrouwen. Zij vertellen je desgevraagd hoe het er in Museum Sjoel Elburg aan toegaat.
- Bekijk daarna in de filmzaal eerst de korte documentaire over Joods Elburg en stap vervolgens de sjoel binnen.
- Sta uitvoerig stil bij de maquette van de synagoge waarin het museum is ondergebracht. Opperrabbijn Jacobs vertelt je over het interieur, de gebruiken en de rituelen in de synagoge. Onder de vrouwengalerij bevindt zich de schatkamer en de vitrine met kostbare voorwerpen, waaronder de Thorarol.
- Bekijk de vitrines van twaalf Joodse families, beluister hun verhalen aan de luisterpalen.
- Er is nog veel meer: naast de vaste opstelling organiseert Museum Sjoel Elburg jaarlijks wisseltentoonstellingen die gerelateerd zijn aan het Joodse leven. Tot en met 28 juni 2025 is dat ‘Westerbork / ver weg / dichtbij’.

Vrijheid
Ervaar op deze expositie het verschil tussen vrijheid en onvrijheid:
A. ga tussen de ‘schotten’ staan. Je staat dan als het ware in een barak. Wat voel je? Kijk naar het werk van Leo Kok. Hij verbleef twee jaar in Westerbork en legde het kampleven in alle facetten vast. Hiermee haal je Westerbork van ‘ver weg’ dicht naar je toe.
B. aan de buitenkant van de schotten (dezelfde kleur als Barak 56 in Westerbork) hangt het werk van Jeltje Hoogenkamp. Zij geeft het onuitsprekelijke van de Holocaust in abstracte vormen weer. Let op de symboliek, de kleuren. Zo haal je Westerbork en het drama dat ‘ver weg’ in de geschiedenis achter je ligt, opnieuw ‘dichtbij’, naar je toe.
C. Om je heen, op de wanden, wordt de geschiedenis van Westerbork verteld, ook de tamelijk onbekende episoden komen aan bod. In een speciale hoek is aandacht voor de Joodse Elburgers die hier heel dichtbij komen.

Herdenken
In de Joodse traditie is herdenken belangrijk. De bekende opperrabbijn en schrijver Jonathan Sacks beschrijft dat treffend in zijn boek over Exodus. In Exodus 12 en 13 krijgt het Joodse volk na de uittocht uit Egypte de opdracht om de bevrijding uit de slavernij jaarlijks te herdenken, generatie op generatie. Als geen ander beseft juist dit volk hoe kostbaar vrijheid is. Hier in Nederland mogen we onze kostbare vrijheid vieren en herdenken; dit jaar speciaal tachtig jaar nadat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetting.