Op zaterdag 6 mei a.s. vindt de vierde editie van Open Joodse Huizen plaats in Elburg, georganiseerd door Museum Sjoel Elburg.
Open Joodse Huizen is een project met persoonlijke herdenkingen in huizen en andere gebouwen van waaruit joodse bewoners tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd. Directe getuigen, hun nazaten en kenners vertellen over het (vooroorlogse) joodse leven. Er wordt gesproken over vervolging, onderduik, verzet, deportatie en terugkeer, maar ook over de plaats die de bewoners vroeger in de samenleving van Elburg innamen. Bij elke bijeenkomst is er ook gelegenheid tot reactie of vragen.
Op acht adressen wordt een herdenking gehouden. Bezoekers zijn welkom om te komen luisteren
en eventueel hun eigen ervaringen te vertellen. Alle bijeenkomsten zijn gratis toegankelijk, ook de
documentaire in Museum Sjoel Elburg. Voor een verder bezoek aan dit museum gelden de
gebruikelijke toegangsprijzen.
De bijeenkomsten duren plm. een uur; de bijeenkomsten in Jufferenstraat 29 wat korter.
Bij een aantal bijeenkomsten zal ook een bijdrage geleverd worden door de heer Henk van ter Meij
uit Hilversum, die bij veel Joodse huizen een gedicht schreef.
Daar de meeste bijeenkomsten in woonhuizen gehouden worden, kan een beperkt aantal bezoekers worden ontvangen. Vol is vol! Het advies is daarom een kwartier voor aanvangstijd aanwezig te zijn. In de Chr. Ger. Kerk, Beekstraat 6 en in Kerkbelang, Beekstraat 3 is voldoende ruimte.
Beekstraat 38: woonhuis van fam. Vecht / huidige bewoners fam. Hutten
- Opening Open Joodse Huizen
- Moment van herdenking van de Joodse Elburgers die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen.
- Bijdrage van stadsdichter de heer Ewoud Gosker.
- Levensverhaal van fam. Vecht.
- Vertellers: Willem van Dijk en Willem van Norel
- Muzikale bijdrage van de fam. Hutten: mevrouw Hutten, op de piano begeleid door haar echtgenoot, zingt liederen van o.a. Dick
- Kattenburg en Josef Malkin, naar gedichten van Ida Vos.
- Levensverhaal van Hartog en Susanna de Lange en hun zoon Joop. Verteller Willem van Dijk, muzikale bijdrage van de fam. Hutten
- Levensverhaal van Roosje Vecht, slachtoffer van de Eerste Wereldoorlog. Vertelster Iris Verweij, muzikale bijdrage fam. Hutten
Beekstraat 6, Chr. Ger. Kerk / Huis van Verzet
- Ds. Gruppen, in de Tweede Wereldoorlog predikant in deze kerk, droeg samen met zijn zoons bij aan het verzet tegen de Duitse overheerser. Verteller: Bep de Waard-Ruys , zang van een lied uit de Gedenckklank van Valerius
- De verzetsactiviteiten van wijkzuster Deliana Verhoef in de Tweede Wereldoorlog. Verteller: Bep de Waard-Ruys, zang van een lied uit de Gedenckklank van Valerius
Stichting Kerkbelang, Beekstraat 3 / onderduikadres van joodse kinderen.
- Het levensverhaal van buurtgewoner rabbijn Waaker en het verhaal van de onderduik van Maud en Rita Peper en de invloed daarvan op hun leven. Verteller: Willem van Norel
- Het levensverhaal van buurtgewoner rabbijn Waaker en het verhaal van de onderduik van Maud en Rita Peper en de invloed daarvan op hun leven. Verteller: Willem van Norel
Beekstraat 46 / huidige bewoners fam. Pommerel Brouwer
- Dames De Lange, Joop Cohen en Heintje Hamberg. Verteller: Wim Pommerel Brouwer, muzikale bijdrage van Marijke Pommerel Brouwer
- Dames De Lange, Joop Cohen en Heintje Hamberg. Verteller: Wim Pommerel Brouwer, muzikale bijdrage van Marijke Pommerel Brouwer
Bloemstraat 24, fam. Steinhauer / huidige bewoners fam. Ruitenberg
- Het levensverhaal van de Gerda en haar ouders en van Anna Schapira, de tante van Gerda. Verteller: Marijke Weterholt m.m.v. Jetse Kuipers
- Het levensverhaal van de Gerda en haar ouders en van Anna Schapira, de tante van Gerda. Verteller: Marijke Weterholt m.m.v. Jetse Kuipers
Jufferenstraat 29, woonhuis van de fam. Wolff / huidige eigenaar de heer J. van Twillert
- Het levensverhaal van de fam. Wolff. Verteller: Anke van der Velde
- Het levensverhaal van de fam. Wolff. Verteller: Anke van der Velde
Bloemstraat 9/11, Woonhuis van de fam. Beem / huidige bewoner Wim Junte
- Het levensverhaal van de fam. Beem en de fam. De Hond-Beem. Verteller: Pauline Land
- Het levensverhaal van de fam. Beem en de fam. De Hond-Beem. Verteller: Pauline Land
Graaf Hendriksteeg 2, Museum Sjoel Elburg / vml. synagoge van de joodse gemeenschap
- Doorlopende voorstelling van Mazzel Tov; een documentaire over joodse onderduikers en de bijdrage van het verzet op de Noordwest Veluwe.
STEMMEN ALS STENEN
Herinneren is een huis
met open ramen.
We hebben hen gezien en gehoord:
hun gezichten in de spiegels bewaard,
hun stemmen veilig in de muren opgeborgen,
hun lachen in onze fundamenten verankerd.
We hebben gehuild achter beslagen ramen
toen ze gehaald werden en onze deuren
onbeschaamd wijd open bleven staan.
We hebben getreurd en gerouwd
met ijzig kille kou in onze verlaten kamers.
Onze gestikte stemmen zwegen.
Uit het lood geslagen dwaalde
ons dakloos verdriet langs lege straten.
Vergeten is tweemaal sterven:
vertel jij de verhalen,
vertel een huis waarin
zij die waren,
jij die bent en
zij die komen
elkaar tijdloos
ontmoeten.
Henk van ter Meij