Sjoel Elburg permanente expositieruimte
Het verhaal van Moos en Anna
Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen
en herhaal ze honderd malen
alle malen zal ik wenen.

Hij wandelt in driedelig pak met zijn vrouw door Elburg. Ze houden elk een handje vast van het kleinkind tussen hen in. Het is Moos Vecht en hij zal, zo weten we nu, de oorlog niet overleven. Anna Schapira staat lachend temidden van een groep vriendinnen. Ook zij wordt vanuit Elburg gedeporteerd. Ze overleeft het wel en keert terug.

In de oorlog werden 21 joden uit Elburg gedeporteerd. Alleen Anna keerde terug. Om hun verhalen levend te houden wil de Stichting Synagoge Elburg de voormalige synagoge aan de Graaf Hendriksteeg onder de naam ‘Sjoel Elburg’ als permanente expositieruimte inrichten. De plannen worden dinsdag 14 februari gepresenteerd in de publicatie Zien leidt tot gedenken, gedenken tot doen.

Het zijn persoonlijke verhalen die de Stichting Synagoge Elburg wil vertellen. Aan de hand van verhalen over het (on)gewone dagelijks leven van mensen uit een kleine Joodse Gemeente binnen een kleine niet-joodse gemeenschap, wil de Stichting de geschiedenis van de joden in Elburg én in de Mediene laten zien. De relatie tussen verleden, heden en toekomst staat daarbij centraal. Op deze wijze wordt de joodse geschiedenis op een dynamische, onorthodoxe, boeiende en eigenzinnige wijze gepresenteerd en wil Sjoel Elburg een eigen museaal geluid laten horen. Respectvol gebruik van de monumentale synagoge dient daarbij als uitgangspunt.

In een (semi-)permanente expositie zal het actuele thema van integratie aangrijpend worden gepresenteerd. De geschiedenis van het joodse leven in Elburg krijgt zo een toegevoegde waarde voor het cultuurhistorisch aanbod van Elburg. De joodse inwoners hebben immers duidelijk hun sporen nagelaten in de geschiedenis van de vesting Elburg. Een stadswandeling door joods Elburg en de gerestaureerde Joodse begraafplaats bieden, in combinatie met een tentoonstelling in de synagoge, een unieke gelegenheid het toeristisch aanbod van de gemeente Elburg te versterken. Een kans die veel mogelijkheden biedt voor de vele (internationale) toeristen die Elburg jaarlijks bezoeken.

Het openen van Sjoel Elburg als permanente expositie heeft ook een toegevoegde waarde voor het onderwijs. Niet alleen binnen de gemeentegrenzen, ook daarbuiten. Elburg heeft veel aan cultuur en geschiedenis te bieden. Het is dus een waardevolle uitbreiding van het aanbod en erg belangrijk voor verdere ontwikkelingen in de toekomst. De jongeren kunnen heel direct geconfronteerd worden met de intens trieste feiten die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog: 72 in Elburg geboren joden zijn in de gaskamers omgebracht. Vanuit Elburg vonden in de jaren 1942-1943 21 deportaties plaats. Dit mag nooit vergeten worden. Vooral jonge mensen horen deze feiten te kennen. Maar ook kunnen zij er zaken leren die van belang zijn voor hun functioneren in de huidige maatschappij. Hoe werd er in het verleden aangekeken tegen minderheidsgroepen? Hoe leefden de joodse en niet-joodse Elburgers naast en met elkaar?

De presentatie door het Stichtingsbestuur vindt plaats op dinsdag 14 februari om 16.00 uur in de Raadzaal, Zuiderwalstraat 6 te Elburg. Namens het Comité van Aanbeveling zal hier tevens het woord gevoerd worden door drs. J.Klein (voorzitter centrale directie van scholengemeenschap De Nuborgh, Elburg), de heer J. de Lange (kolonel b.d. Geneeskundige troepen, nazaat van de Elburgse joodse familie De Lange, Ermelo) en dr. H. Vreekamp (oud-voorzitter Overlegorgaan voor Joden en Christenen, Epe).