De joodse gemeenschap door de ogen van Martin Monnickendam
9 juni t/m 29 september 2018
In de zomer van 2018 staat de Amsterdamse kunstenaar Martin Monnickendam centraal in twee Elburgse musea. Museum Elburg toont tekeningen en schilderijen van Veluwse landschappen, Museum Sjoel Elburg exposeert tekeningen met joodse thematiek.
Veelzijdig kunstenaar
Martin Monnickendam leefde van 1874 tot 1943. Hij groeide op in een liberaal joods gezin in Amsterdam, maar bracht regelmatig vakanties door op de Veluwe. Van kinds af aan wilde hij niets liever dan tekenen. Vanaf zijn twaalfde jaar volgde hij lessen op de tekenschool van Felix Meritis en van 1891 tot 1893 studeerde hij aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Daar ontwikkelde hij zich tot veelzijdig en uiterst productief kunstenaar: hij schilderde, aquarelleerde, etste, tekende en lithografeerde. Na zijn overlijden op 4 januari 1943 – vlak voordat hij gedeporteerd zou worden – liet hij een enorm oeuvre na. Daarvan zijn inmiddels ruim 4.000 werken gecatalogiseerd.
Colorist pur sang
Aanvankelijk werkt Monnickendam in de traditie van schilders zoals George Breitner, Isaac Israëls en Willem Witsen. Net als hen schildert hij stedelijke onderwerpen in het bruine-grijze palet van de Haagse School. Later gaat hij steeds meer werken in impressionistische stijl. Zijn werk onderscheidt zich in deze periode van dat van zijn tijdgenoten door het uitbundige kleurgebruik. Als onderwerpen koos Monnickendam vaak de stad Amsterdam of joodse thema's. Maar ook schilderde hij stillevens, stadsgezichten en landschappen op de Veluwe.
Gezichten op de Veluwe
Vanuit zijn vakantiehuis in Stroe trok Martin Monnickendam over de hei, door de bossen en langs dorpjes en legde het landleven en de natuur vast. Ook maakte hij er portretten en schilderijen van zijn twee dochters Roos en Ruth, die hij kreeg met Alice Mouzin met wie hij in 1906 was getrouwd. Hij legde hen liefdevol vast op doek en papier.
In 1931 tekende hij de stadjes rond de Zuiderzee, als illustratie voor een serie artikelen in het Algemeen Handelsblad: De gedoemde binnenzee. Een aantal van deze tekeningen is te zien op de tentoonstelling in Museum Elburg.
Joods Amsterdam
Het sociale leven van Martin Monnickendam speelde zich grotendeels af binnen de joodse gemeenschap van Amsterdam. De tekeningen die hij hier maakte geven een uniek inkijkje in het dagelijks leven in Mokum. Museum Sjoel Elburg exposeert twintig van deze tekeningen uit de collectie van het Joods Historisch Museum. Te zien zijn onder andere interieurs van de synagoge en de joodse bibliotheek Ets Haim, stadsgezichten en treffende portretstudies. Voor deze tentoonstelling komt bovendien de bekende tekening van het poortje naar de synagoge tijdelijk terug naar de Elburgse sjoel!
Lezingen en avondopenstellingen ‘Op stap met Monnickendam’
Ter gelegenheid van de exposities in Elburg zal Monnickendam-expert Mr R.J.C. van Helden een lezing houden in de Refter van Museum Elburg. Tijdens deze lezing geeft hij een wervelende kijk in het leven en werk van de Amsterdamse schilder Martin Monnickendam (1874-1943). Van Venetië tot Rotterdam, van Scheveningen tot Zandvoort, alles weergegeven met verve, passie en met een buitengewoon sterk coloriet. Kortom een feest om naar te kijken én naar te luisteren.
Dinsdag 19 juni en donderdag 30 augustus 2018
Aanvang 20.00 uur, zaal open 19.30 uur
Ingang: Zuiderwalstraat 6, Elburg
Kosten: € 5,- , Vrienden van Museum Elburg / Museum Sjoel Elburg € 2,50.
In verband met het beperkte aantal plaatsen graag vooraf reserveren via: info@museumelburg.nl.
Vergeet niet daarbij de datum en het aantal plaatsen dat u wilt reserveren door te geven.