Wat gebeurt er met jouw identiteit als familietrauma's van generatie op generatie worden doorgegeven? Saar Sonépouse probeert hier zicht op te krijgen door middel van fotografie, die gekleurd is door persoonlijke verhalen en herinneringen. Van 6 december 2025 tot en met 28 maart 2026 te zien in Museum Sjoel Elburg.
'Mag Saar er zijn? Over het herwinnen van zichtbaarheid na generaties van zwijgen' is de titel van de expositie in Museum Sjoel Elburg waarin Saar Sonépouse ons meeneemt in haar zoektocht naar de sporen van haar familiegeschiedenis. Saar Sonépouse laat ons zien hoe de pijn van de oorlog en het zwijgen daarna doorwerken in de volgende generaties. Hoe worden familietrauma's door generaties heen doorgegeven en welke invloed heeft dit op je eigen identiteit? Het oorlogsverhaal van haar grootmoeder, Gina, vormt de emotionele kern van deze tentoonstelling.
Echo
Saar Sonépouse werkt met beeld en tastbare sporen uit haar familiegeschiedenis, laag over laag. Mixed media wordt een echo van wat zich moeilijk laat vastleggen. 'Mijn beelden ondergaan een proces: ik neem ze mee, laat ze sporen dragen van mijn fysieke interactie met tussentijdse creaties. Ze raken nat, scheuren, vervormen, worden 'beschadigd' – en groeien uit tot dragers van ervaringen', vertelt de kunstenares over haar werk.
Existentieel
Het werk van Saar Sonépouse is existentieel. Het gaat over doormaken, niet over vastleggen. Over herinneringen die niet stil blijven staan, maar schuiven, vervormen en zich herhalen. 'Wat ik maak, vormt mij. In de breuklijnen, de verkleuringen en de herhalingen wordt zichtbaar hoe geschiedenis zich via mijn 'ik' in mijn beelden nestelt. Ik geef vorm aan wat nooit gezegd mocht worden, in de rafelranden van wie ik ben', legt Saar Sonépouse uit.
Loswrikken
In haar onderzoek naar wat ze heeft meegekregen, maar wat niet benoemd mocht worden, probeert Saar Sonépouse het onbenoemde los te wrikken. Saar groeide op tussen verhalen, maar vooral tussen de stiltes. 'Mijn oma vertelde ― steeds weer dezelfde beelden, dezelfde pijn ― haar stem hield het verleden levend. Over mijn overgrootmoeder, Jettie, werd niet gesproken. Maar haar afwezigheid vulde de ruimte. Zij droeg wat te zwaar was. Mijn moeder was bij haar toen ze het leven achter zich liet.'
Mag Saar er zijn?
Na de Tweede Wereldoorlog, na de dood van haar overgrootmoeder Jettie, werd het Joodse in de familie weggestopt. Geen taal. Geen rituelen. Onzichtbaarheid als bescherming, omdat het tonen van je Joodse identiteit gevaarlijk leek. En steeds weer komt dezelfde vraag terug, zacht maar scherp, in beeld: Mag Saar er zijn?
Met ‘Mag Saar er zijn?’ richt Saar Sonépouse haar blik op de invloed van dit zwijgen binnen haar familie en op haar eigen zoektocht naar haar Joodse identiteit. Ze bevraagt wat het vandaag de dag betekent om zichtbaar Joods te zijn in een wereld die nog altijd sporen draagt van uitsluiting.
