Hendrik van de Streek en zijn vrouw Jacoba van de Streek- Boeve hebben in de oorlog meerdere onderduikers onderdak geboden. De eerste die wordt opgenomen is de twaalfjarige Freddy Lazarus. Voor hem maakt Hendrik een ingenieuze schuilplaats bij de trapopgang. In de loop van 1943 verblijft ook steeds vaker Leo van Zuiden op de boerderij. Hij is ondergedoken bij weduwe Dekker bij de Gelderse Suis, maar brengt vaak de nacht door in de stal van Van de Streek. Leo is net als Hendrik actief in het verzet en heeft een vals paspoort waar op staat dat hij veearts is. Hun verzetswerk brengt met zich mee dat ze ook betrokken worden bij het verbergen van neergeschoten geallieerde piloten. Een aantal malen wordt een piloot meegenomen naar de stal van Van de Streek. De vijftienjarige Leni Duyzend duikt in de zomer van 1943 bij hen onder. Ze is een klasgenoot van Anne Frank.

In het voorjaar van 1944 krijgt ook Eb Huttinga van de knokploeg uit Soest bij de Van de Streeks een schuilplaats. Hun ploeg is verraden door Miep Oranje. Zijn maat Rein Hogeboom is elders in Oosterwolde ondergedoken.

Tijdens de Pinksterdagen van 1944 worden nog vier onderduikers opgenomen:
Arend Meijers, zijn vrouw Wil Meijers, hun dertienjarige dochter Suzelien en hun vijfjarig zoontje Johnny. Omdat er te weinig slaapplaatsen zijn verhuist Leni naar de buren, de familie Van Dorp.

Op 6 juli 1944 houden Nederlandse agenten die voor de Duitsers werken een razzia in Oosterwolde. Eerst wordt woonwagenbewoner Lange Hannes gearresteerd en zijn paard en wagen in beslag genomen. Daarna volgt een inval bij Van de Streek. Hij is op de deel, samen met Leo van Zuiden. Leo vertelt de agenten dat hij bij zieke koe geroepen is. Hij mag gaan. Hendrik vlucht tijdens dit gesprek snel weg. Freddy Lazarus rent het roggeveld in. De familie Meijers, verzetsman Ep Huttinga en mevrouw Van de Streek worden gearresteerd.

Daarna zijn de buren aan de beurt. Leni Duyzend is ook het roggeveld ingevlucht. Aalt van Dorp en zijn vrouw worden meegenomen. In het dorp Oosterwolde worden Dientje en Marietje Kleinman en hun onderduikverlener Kees Bruijnes gearresteerd.

De agenten vertrekken met hun gevangenen richting Wezep. Verder dan de Kamperveense melkfabriek komen ze niet. Daar gaat het verzet tot actie over en bevrijdt de arrestanten. Deze vluchten zo snel mogelijk weg.

De bevrijdingsactie blijft niet zonder gevolgen: diezelfde dag wordt er een klopjacht gehouden in de wijde omgeving van de melkfabriek. ‘s Avond wordt Oosterwolde omsingeld en alle mannen worden bijeengedreven in de school. De Duitsers beginnen meteen met hardhandige verhoren, maar iedereen zwijgt. Burgemeester Ulco de Vries grijpt in: hij belt Rauter, de hoogste Duitse politiebaas. Die vertelt hem dat hij geen opdracht heeft gegeven voor deze razzia. De gevangenen worden naar huis gestuurd. Ruim veertien dagen later volgt in Oosterwolde opnieuw een razzia. 39 mannen worden gearresteerd en gedeporteerd naar Kamp Amersfoort. 25 mannen worden doorgestuurd naar een werkkamp in Duitsland. Twee mannen overleven dit kamp niet.

Na de succesvolle bevrijdingsactie is onmiddellijk het verzet ingeschakeld. Dientje en Marietje Kleinman krijgen een nieuw onderduikadres in Mastenbroek. Freddy Lazarus duikt onder in Elburg. Leni Duyzend en de familie Meijers gaan naar het Verscholen Dorp in de bossen bij Vierhouten. Verzetsgroep Elburg brengt hen weg met de auto van de wasserij. De joden worden tussen de wasmanden verstopt. Het is geen prettige rit. Ze krijgen twee keer een lekke band: eerst in Oostendorp, later in Nunspeet. Daar ontfermt verzetsgroep Nunspeet
zich over hen en brengt hen naar Het Verscholen Dorp.

Freddy Lazarus, Leni Duyzend, Wil Meijers en haar dochter Suzelien overleven de oorlog. Arend Meijers en zijn zoontje Johnny worden vermoord na de ontdekking van Het Verscholen Dorp.

Freddy en Leni vragen voor Hendrik en Jacoba een Yad Vashem onderscheiding aan. Deze wordt uitgereikt in 1991.

Bronnen:

• Visser, A. (red.), ‘Een razzia met grote gevolgen’ in: Oldebroek in Oorlogstijd. Schuilplaats voor vreemdelingen (Wezep 1995)
• Oudheidkundige vereniging De Broeklanden: Tijdschrift ‘Uut ’t Oldebroeck, april 2019’
• J. Sneller-Post