Sophie Vecht-Levie, haar echtgenoot Jacob en hun zoon Moos wonen op Beekstraat 38 in Elburg. Sophie huurde ’s zomers een villa in Nunspeet, waar ze joodse pensiongasten uit de grote steden ontving die een koosjer vakantieverblijf zochten.
Sophie Vecht-Levie, Jacob en Moos doen direct na de inval van de Duitsers op 10 mei 1940 een vluchtpoging. Visser Dirk Westerink brengt hen met zijn schuit naar Amsterdam. Het lukte echter niet om een overtocht naar Engeland te krijgen. Teleurgesteld reizen ze terug naar Elburg. Vanaf die tijd vrezen ze voor hun leven. Jacob en Moos moeten zich in augustus 1942 melden bij het Rijkswerkkamp De Wite Pael in Sintjohannesga in Friesland.
Sophie is bang dat ook zij Elburg moet verlaten. Ze roept haar vroegere buurmeisje Geertje van den Pol-Wulfsen(1907-1968) bij zich. ‘Geertje, laten we onze spelden ruilen. Als ik straks weg moet, weet ik niet wat er mee gaat gebeuren. Ik geef hem liever aan jou, dan aan hen’. Met deze woorden geeft Sophie aan Geertje haar zilveren speld. Beduusd stemt Geertje in met de ruil. Ze geeft haar goedkope speld aan Sophie en doet de zilveren speld op haar jurk.
Op 3 oktober 1942 is het zover: Sophie wordt vanuit Elburg weggebracht naar kamp Westerbork. Daar arriveren die dag ook Jacob en Mozes. Zes dagen later worden ze op transport gesteld naar Auschwitz. Op 12 oktober 1942 worden Sophia en Jacob vergast. Zoon Mozes ondergaat op 31 januari 1943 hetzelfde lot.
Geertje van den Pol-Wulfsen heeft de zilveren speld regelmatig gedragen en over de herkomst verteld aan haar kinderen. Zij kennen de familie Vecht uit de fotoalbums. De joodse familie ging altijd graag mee met de uitstapjes van Beekstraatbewoners die door Johannes van den Pol sr. werden georganiseerd.
De zilveren speld van Sophie komt jaren later in bezit van de jongste zoon van Geertje, Cozijn van den Pol. Hij wil dit bijzondere sieraad graag teruggeven aan een vrouwelijk lid van de familie Levie uit Zuidland. Na intensief onderzoek is echter nog geen vrouwelijke nazaat getraceerd.
Hij besluit het sieraad in bruikleen te geven aan Museum Sjoel Elburg. Echter: mocht er onverwacht nog een vrouwelijke nazaat van de Zuidlandse familie Levie opduiken, dan wil Van den Pol alsnog de mogelijkheid hebben de zilveren speld aan haar te overhandigen.
