Van 2 oktober 2014 tot en met 7 maart 2015 toont Museum Sjoel Elburg ruim dertig foto’s van de Belgische fotograaf Dan Zollmann (1964). Jarenlang legde hij met betrokkenheid, respect en een vleugje humor het leven van de joden in Antwerpen vast. Buiten op straat, waar de in traditionele kleding gehulde joden vaak contrasteren met beelden van de hedendaagse stad. En binnen, in een intieme wereld achter deuren van leerhuizen, winkels en woonhuizen. Hij maakte unieke beelden van de meestal onzichtbare leefwereld van zijn vrome stadsgenoten.
Chassidisme
Veel van de door Zollmann geportretteerde Antwerpse joden zijn aanhangers van het chassidisme, een orthodox-joodse beweging die is ontstaan in de achttiende eeuw in Oost-Europa. Voor chassidische joden is de strikte naleving van alle ge- en verboden uit de Tora van groot belang. Zij hebben een vreugdevolle en mystieke opvatting van het jodendom.
Sjtetl in de stad
De aanhangers van het chassidisme woonden vaak in kleine stadjes, sjtetls in het Jiddisch. Vanuit Oost-Europa trokken zij – vaak gedwongen – de wereld in en stichtten elders nieuwe sjtetls met hun oude cultuur. Nergens is dat zo zichtbaar als in de wijk tussen het Centraal Station en het Stadspark in Antwerpen. Hier leven de orthodox-joodse gemeenschappen redelijk afgezonderd tussen eigen winkels, restaurants, tientallen synagogen en scholen.
Dan Zollmann
Dan Zollmann, afstammeling van de chassidische rabbijnenfamilie Ehrenfeld, groeide op in Antwerpen in een behoudend joods diamantairsmilieu. In 2006 begon hij het leven in zijn woonplaats te fotograferen. Ondanks dat Zollmann zelf niet tot de strikt orthodoxe gemeenschap behoort, was hij met zijn camera welkom in hun midden. ‘Het begon op het Poerimfeest,’ vertelt hij. ‘Alle deuren staan dan open, want iedereen mag bij iedereen komen eten. Zo kom je achter de gevels waar het leven schuilt. Als je dan vraagt of je foto’s mag maken en dat respectvol doet, heeft niemand daar bezwaar tegen.’
Op de tentoonstelling zijn behalve foto’s ook interviews, filmfragmenten, kleding en literatuur te zien.
Activiteiten
Bij de tentoonstelling worden extra activiteiten georganiseerd. Kijk voor het volledige en actuele aanbod op www.sjoelelburg.nl.
Sjtetl in de stad, Antwerpen door de lens van Dan Zollmann is een tentoonstelling van het Joods Historisch Museum, Amsterdam.
