Dinsdag t/m zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur geopend

Vermoorde kunst

Van 24 maart tot en met 28/29 november 2020 bieden Museum Sjoel Elburg en het Noord-Veluws Museum in Nunspeet in een unieke samenwerking de tentoonstelling “Vermoorde kunst” met werk van ruim 25 joods Nederlandse kunstenaars die in de Tweede Wereldoorlog werden vermoord.

Tijdens de bezetting door nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog zijn veel joodse kunstenaars om het leven gebracht. Hiermee werd hen op brute wijze de gelegenheid ontnomen om verder kunst te creëren. Zo werden niet alleen de kunstenaars vermoord, maar uiteindelijk ook de kunst. Dit indringende thema is de aanleiding voor een bijzondere samenwerking tussen Museum Sjoel Elburg en het Noord-Veluws Museum Nunspeet in het jaar dat 80 jaar WOII en 75 jaar vrijheid worden herdacht.

Museum Sjoel Elburg
In Museum Sjoel Elburg is tot en met 28 november 2020 is het werk van het bekende joodse kunstenaarsechtpaar Else Berg (1877-1942) en Mommie Schwarz (1876-1942) te zien. Schwarz ging naar de Antwerpse kunstacademie en woonde afwisselend in Amerika en Europa. In Duitsland ontmoette hij Else Berg, met wie hij zich in 1911 in Amsterdam vestigde. Else Berg volgde een kunstopleiding in Berlijn en verbleef in Parijs, waar zij kennismaakte met moderne stromingen als kubisme en fauvisme. Schwarz en Berg werkten in een kleurrijke, decoratieve en expressieve stijl en werden beide beïnvloed door de Bergense School. Tijdens de bezetting weigerden zij de jodenster te dragen. Eind 1942 werden zij opgepakt en in Auschwitz omgebracht.

Noord-Veluws Museum Nunspeet
Het Noord-Veluws Museum presenteert van 24 maart tot en met 29 november 2020 ruim 100 schilderijen, aquarellen, grafiek en tekeningen uit belangrijke particuliere verzamelingen en uit verschillende museale collecties. De werken zijn van kunstenaars als Baruch Laguna (1864-1943), Meijer Bleekrode (1896-1943), Moos Cohen (1901-1942), Fré Cohen (1903-1943), Max van Dam (1910-1943), Salomon Garf (1879-1943), Abraham Fresco (1903-1942), Dinah Kohnstamm (1869-1942 ), Samuel Jessurun de Mesquita (1868-1944), Marinus van Raalte (1873-1944), Lion Schulman (1851-1943) en Jetty de Vries (1886-1942).

Doorwerken of niet
Doorwerken of niet, dat was de vraag waar kunstenaars en vooral joodse kunstenaars voor stonden in de Tweede Wereldoorlog. De één dook onder en werkte min of meer door, de ander deed dat openlijk en weigerde onder te duiken of de jodenster te dragen. Sommige kunstenaars namen deel aan illegale verzetsactiviteiten. Al wat deze kunstenaars overkwam en beleefden is meestal niet terug te zien in hun werk.

Herinnering levend houden
In de tentoonstelling “Vermoorde kunst” is een grote diversiteit aan kunstwerken te zien. De verschillende generaties werkten in verschillende stijlen, van realisme en impressionisme tot expressionistisch modernisme. Wat hen bindt, is dat ze joods geboren waren en om die reden werden opgepakt, gedeporteerd en uiteindelijk omgebracht, meestal in een concentratie- dan wel vernietigingskamp. De kunstwerken zijn voornamelijk afkomstig van particuliere joodse verzamelaars in Nederland, voor wie het bijeenbrengen van juist deze kunstenaars een speciale opdracht is, namelijk om hun herinnering levend te houden.

Boek
Bij deze tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde gebonden uitgave met artikelen van Linda Horn, schrijfster van de dubbelmonografie over Else Berg en Mommie Schwarz, en van oud-conservator van het Joods-Historisch Museum en rabbijn Edward van Voolen, onder de titel “Vermoorde kunst. Werk van vermoorde joodse kunstenaars”. Prijs € 17,50 in de winkels van Museum Sjoel Elburg en het Noord-Veluws Museum Nunspeet.

Noord-Veluws Museum:
Winckelweg 17A, 8071 DN Nunspeet; www.noord-veluws-museum.nl; T: 0341 250560
Museum Sjoel Elburg:
Graaf Hendriksteeg 2, 8081 CH Elburg; www.sjoelelburg.nl; T: 0525 685564

 

De tentoonstelling wordt georganiseerd in het kader van Veluwe Remembers.