Provincie Gelderland

Volgens het bevolkingsregister woonden er in Gelderland aan het begin van de oorlog 6.642 joden.
Na Noord-Holland (87.566) en Zuid-Holland (25.648) was Gelderland hiermee de provincie met het grootste aantal joden. Bijna veertig procent van de Gelderse joden overleefde de oorlog.
Gelderland was hiermee een (relatief) gemiddeld veilige provincie.

Drama Apeldoorn
Een groot drama voltrok zich in januari 1943 te Apeldoorn. Daar werd op 20 januari 1943 een begin gemaakt met de deportatie van het joodse zwakzinnigentehuis het Apeldoornsche Bos. Ruim duizend patiënten en vele tientallen personeelsleden werden op beestachtige wijze afgevoerd. Op 22 januari vertrokken de treinen naar Auschwitz. Bij aankomst op 24 januari werden 869 patiënten meteen vergast. Ook 52 begeleidende personeelsleden zouden het niet overleven. Onder hen ook de Elburger Jozeph de Lange.

Percentage overlevende joden in enkele Gelderse gemeenten tijdens de periode 1940-1945:

GemeentePercentage overlevenden
Rheden71
Tiel71
Wisch69
Ede 65
Aalten59
Dinxperlo51
Arnhem42
Hengelo42
Bergh37
Hummelo en Keppel30
Nijmegen29
Nijkerk27
Zutphen27
Elburg26
Winterswijk19

Percentage overlevende joden per provincie tijdens de periode 1940-1945:

ProvincieAantal jodenPercentage overlevenden
Zeeland17456
Utrecht3.80251
Limburg1.44149
Noord-Brabant 2.28148
Overijssel1.38543
Gelderland 6.64239
Friesland85234
Zuid-Holland25.64832
Noord-Holland87.64827
Groningen4.70822
Drenthe2.49820

Bron: M. Croes en P. Tammes. Gif laten wij niet voortbestaan. Een onderzoek naar de overlevingskansen van joden in de Nederlandse gemeenten, 1940-1945. Amsterdam, 2004 (pag. 39).